Bij het toedienen van high-risk medicatie voeren verpleegkundigen een risicoanalyse uit om de veiligheid van het toedienproces te waarborgen. Hierbij weegt de verpleegkundige verschillende factoren, zoals de bekendheid met de medicatie en de stabiliteit van de patiënt. Het Nivel vergeleek de ziekenhuisprotocollen en de praktijk om te zien welke stappen in het toedienproces uitvoerbaar zijn in de dagelijkse praktijk en bij welke stappen verpleegkundigen tegen knelpunten aanlopen en af moeten wijken van het protocol.
Analyse
Aan het onderzoek naar praktijkvariatie (verschillen in aantal interventies tussen artsen, ziekenhuizen en regio’s bij dezelfde aandoeningen die niet verklaard kunnen worden door verschillen in de patiëntenpopulatie) bij high-risk medicatie namen tien verschillende afdelingen van in totaal negen ziekenhuizen deel: drie afdelingen Chirurgie, drie afdelingen Interne Geneeskunde en vier Intensive Care Units. Van elke afdeling zijn de ziekenhuisprotocollen voor het klaarmaken en toedienen van high-risk medicatie geanalyseerd en zijn er verpleegkundigen geïnterviewd.
Controlemomenten
De dubbele controlestappen in het proces rondom het klaarmaken en toedienen van high-risk medicatie blijken het lastigst uitvoerbaar te zijn. Bij deze controlemomenten is de verpleegkundige afhankelijk van een collega, voor wie het niet altijd haalbaar blijkt om de dubbele controle uit te voeren.
Grondig versus efficiënt
Door de hectiek in de werkomgeving dienen verpleegkundigen steeds te moeten kiezen voor grondig versus efficiënt. Het is onmogelijk om altijd aan de eis van een dubbele controle uit de protocollen te voldoen. Veilige zorg vraagt om aanpassen aan de complexiteit van de dagelijkse praktijk. De praktijkvariatie die hierdoor ontstaat is daarom niet per se negatief, maar soms juist wenselijk en noodzakelijk, stellen de onderzoekers.
Verbeteringen
Enkele ziekenhuizen zijn inmiddels begonnen met de implementatie van de verbeterpunten die zij hebben opgesteld. Meerdere afdeling hebben daarnaast procesmatige verbeterpunten geïmplementeerd door na te gaan of een tweede controle wel noodzakelijk is voor alle medicijnen die op de lijst met high-risk medicatie staan.
