Wat is een voor de patiënt relevante medische uitkomst en hoe meet je dit? Hiervoor zijn de Patient Reported Outcome Measures (PROMS) in het leven geroepen. Aan de patiënt wordt gevraagd om via (bij voorkeur) gevalideerde vragenlijsten informatie te geven over hoe hij of zij de behandeling heeft ervaren.
De meeste vragenlijsten zijn ontworpen door wetenschappers of hulpverleners. Tools zoals de Oxford Knee score en de Oxford Hip score zijn lijsten met vragen over hoeveel pijn iemand heeft bij bepaalde handelingen en hoe makkelijk mensen op een gliding-scale dingen in het dagelijks leven kunnen doen. Deze totaalscore wordt dan vertaald in een getal waaraan een waardeoordeel zoals matig-goed of excellent resultaat kan worden gehangen.
Klantwaarde
Hebben we het in dit geval dan wel over klantwaarde of gaat het meer over Dokter-Related-Outcome-Measures? Mijn ervaring is dat patiënten niet in dit soort uitkomsten denken. Ze geven zelden aan dat ze graag 30 kg willen kunnen wegdrukken of 70 graden Range of Motion willen hebben na een operatie. Regelmatig gebeurt het dat een patiënt erg tevreden is, terwijl ik al arts niet vind dat we het maximale hebben bereikt of dat ze een goede uitkomst score gehaald hebben, maar zelf niet helemaal tevreden zijn.
Dit was aanleiding om aan mijn patiëntengroep te vragen wat voor hen belangrijk is en wat maakt dat ze met een tevreden gevoel naar huis gaan. Zestig patiënten behandeld aan hand en pols problematiek hebben anoniem een enquête ingevuld. Meerdere antwoorden waren mogelijk.
Wat maakt dat u met een 9- of 10-gevoel naar huis gaat?
| Persoonlijke aandacht/ luisteren | 35x |
| Duidelijke uitleg over mogelijke traject/proces | 28x |
| Deskundigheid/ specialistische kennis | 19x |
| Vriendelijkheid | 12x |
| Korte wachttijd | 10x |
| Goede sfeer personeel/ team | 8x |
| Resultaat | 8x |
| Nabehandeling | 6x |
| Communicatie/ duidelijkheid | 5x |
| Korte lijnen | 5x |
Zevende plaats
Hoe verrassend om te zien dat de uitkomst van een behandeling, het resultaat, dus pas op de zevende plaats staat. Zijn de huidige PROMs in dat geval wel de juiste tools om de waarde die de patiënt ervaart te meten? Zijn we als we echt VBHC willen leveren niet verplicht om eerst aan de patiënt te vragen wat voor hem of haar value is?
Wat dat betreft, kunnen we leren van fysiotherapeuten die bij hun intake als standaardvraag hebben ‘Wat wilt u met de behandeling bereiken?’ Als arts kunnen we natuurlijk dezelfde vraag stellen: wat is uw behandeldoel? Vervolgens is het de meest op maat gemaakte PROM om dan bij ieder bezoek te vragen hoeveel procent van het behandeldoel is bereikt. Daarnaast zullen wij als hulpverlener moeten gaan beseffen dat mensen vaak al van nature uitgaan van een goede behandeluitkomst. Dingen zoals gehoord voelen, aandacht, deskundigheid en snelle service maken het verschil in waarde ervaring.
DROM of PROM
Bovenstaande zette mij aan het denken en hierdoor kwam ik eigenlijk tot de volgende conclusie. In mijn optiek zijn er globaal genomen twee hoofdcategorieën die beide belangrijk zijn in het proces. Ten eerste is er de waarde voor de patiënt, zoals boven besproken: de echte PROM. Ten tweede is daar de waarde van de behandeling. Anders geformuleerd: de uitkomsten die een dokter de mogelijkheid geven om zijn handelen te evalueren, te benchmarken met als doel te kunnen verbeteren. De Doctors Reported Outcome (DROM).
Samenvoegen
Als je deze twee zaken samenvoegt, krijg je een meer complete definitie van zinnige zorg. Zinnige zorg krijg je dan door de PROM en DROM op te tellen en die vervolgens te delen door de kosten per patiënt. Value based Healthcare 2.0? Iets om verder over na te denken.
Marietta Bertleff werkt als hand- en polschirurg bij Cosmed Hand en Pols Expertise kliniek en als Managing Consultant voor P5COM. Daarnaast is ze medisch adviseur bij Medirisk en de VvAA.
