Door Sil Aarts en Hilde Verbeek
Vergeleken met andere echelons in de zorg, wordt in de langdurige zorg slechts beperkt nagedacht over de rol die data kan spelen in het genereren van nieuwe inzichten en kennis. Toch zijn er diverse thema’s in de langdurige zorg die inzichtelijk gemaakt kunnen worden door middel van grote hoeveelheden data en innovatie analysemethoden. We noemen er drie.
Kwaliteit van zorg
Kwaliteit van zorg is een van de belangrijkste onderwerpen in de langdurige zorg. Om kwaliteit te leveren en constant te werken aan het verbeteren of behouden van deze kwaliteit, worden diverse vormen van informatie aangewend. Te denken valt aan kwaliteitsindicatoren basisveiligheid, maar ook aan ervaringen van mensen met de zorg die zij ontvangen.
Juist het combineren én analyseren van dergelijke verschillende databronnen kan worden bewerkstelligd door middel van nieuwe analysemethoden.
Stel: we willen voorspellen welke kwaliteitsindicatoren gerelateerd zijn aan goede kwaliteit van zorg in Nederlandse verpleeghuizen. De ervaringen, zoals te vinden op ZorgkaartNederland, zijn te koppelen aan data die betrekking hebben op kwaliteitsindicatoren binnen dezelfde zorgorganisaties.
Tekstuele data afkomstig van websites (‘webscraping’) zijn te koppelen aan (cijfermatige) data uit andere bronnen. Hierdoor is inzichtelijk te maken welke kwaliteitsindicatoren gerelateerd zijn aan een goede kwaliteit van zorg. Juist door het combineren van dergelijke databronnen, die verschillende typen informatie bevatten, is een vollediger beeld van kwaliteit binnen de langdurige ouderenzorg te verkrijgen.
Lees ook: Oproep aan de langdurige ouderenzorg: gebruik die data!
Voorkomen van vrijheidsbeperking
Een ander thema betreft de vrijheid en autonomie van zelfstandig thuiswonende ouderen of bewoners van verpleeghuizen. Autonomie wordt vaak gerelateerd aan goede kwaliteit van leven.
Zorgorganisaties zoeken naar manieren om vrijheidsbeperking van bewoners te voorkomen. Door bijvoorbeeld data die verkregen wordt met het dragen van een wearable met GPS-lokatiesysteem, is te voorspellen welke plekken iemand met bijvoorbeeld dwaalgedrag graag en vaak bezoekt. Hierdoor is de zorg beter aan te passen aan individuele behoeften.
Anders werken
Ook data verkregen door zogenoemde ‘smart home technologie’ kan nieuwe inzichten opleveren. Deze technologie, vaak ook ‘domotica’ genoemd, wordt al jaren gebruikt in verpleeghuizen om de zorg te ondersteunen.
Echter, de data die dergelijke systemen verzamelen, worden nog onvoldoende benut. Juist deze data kunnen belangrijke inzichten opleveren. Mogelijk wordt een bewoner van een verpleeghuis alleen ’s nachts wakker als het weekend voor de deur staat. Pas als deze data inzichtelijk gemaakt worden, zijn mogelijke oorzaken te achterhalen. Tevens kan dergelijke data, verzameld voor heel een afdeling, inzicht geven in ‘de zorgpiekuren’. Dergelijke informatie biedt dan weer kansen om de zorg anders in te richten, bijvoorbeeld door de inzet van zorgverleners aan te passen.
Maatwerk geboden
Het behoud en verbeteren van de kwaliteit van zorg, leven en werken in de langdurige zorg is alleen te bewerkstelligen als bovengenoemde thema’s samen met diverse stakeholders, worden besproken en afgewogen. Juist door het betrekken van onder andere zorgprofessionals en cliënten/bewoners, is het gebruik van data in te zetten om beter te kunnen voldoen aan de individuele wensen en behoeftes van ouderen en hun naasten. Hierbij dienen zaken zoals privacy, beveiliging en betrouwbaarheid te allen tijde in acht te worden genomen. Maatwerk is hierbij geboden.
—————————-
Sil Aarts is als universitair docent werkzaam bij de Academische Werkplaats Ouderenzorg, Zuid-Limburg. Ook is zij betrokken bij de opleiding ‘Digitale technologie en Zorg’; een nieuwe richting binnen Gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht. Hilde Verbeek is hoogleraar Zorgomgeving voor kwetsbare ouderen aan de Universiteit Maastricht en vice-voorzitter van de Academische Werkplaats Ouderenzorg Zuid-Limburg.
