De campagne Samen Beslissen startte ruim een jaar geleden en richtte zich op zowel zorgverleners als zorggebruikers. De campagne is een initiatief van het programma Uitkomstgerichte Zorg. Dit programma zet zich in de medisch-specialistische zorg in voor meer inzicht in zorguitkomsten en het bevorderen van Samen Beslissen op basis van uitkomstinformatie.
Aandacht voor Samen Beslissen
Kantar Public deed onder ruim 1600 respondenten onderzoek naar de effecten van de campagne. Zij vergeleken een meting na de campagne met een meting voor de campagne. Aan de nameting deden meer dan 1.000 zorggebruikers uit de medisch-specialistische zorg, huisartsenzorg, paramedische zorg en wijkverpleging mee. Ook participeerden meer dan 400 zorgverleners uit de medisch-specialistische zorg, huisartsenzorg en paramedische zorg.
Uit het onderzoek blijkt dat de campagne vooral aandacht heeft gebracht. “Zeventig procent van de zorgverleners en zorggebruikers vindt aandacht voor Samen Beslissen belangrijk”, is te lezen in de evaluatie. Dankzij de mediacampagne sloten eerder dit jaar zeven nieuwe zorgpartners zich aan bij de campagne Samen Beslissen, waaronder de tandartsen (KNMT) en apothekers (KNMP). “Ook binnen instellingen en zorgpraktijken is veel actiever het gesprek gevoerd over Samen Beslissen. Dat is belangrijk om middelen vrij te krijgen voor bijvoorbeeld scholing. Kortom: een beweging is ingezet, maar blijvende aandacht is hard nodig om daadwerkelijk een gedragsverandering te realiseren”, concludeert Dirk Ubbink, hoogleraar Shared Decision-Making.
Patiënt bereidt zich voor
Tussen zorggebruikers en zorgverleners zijn wel verschillen in de effecten van de campagne te zien. Zorggebruikers geven na de campagne vaker aan een beslissing samen met hun zorgverlener te nemen. Ook nemen mensen zich vaker voor meer te doen aan Samen Beslissen bij een volgend gesprek. Zo willen ze zich beter voorbereiden en nemen zij zich voor tijdens de afspraak zelf te beginnen over wat belangrijk voor hen is. Bij zorggebruikers is dus “een voorzichtige, positieve ontwikkeling richting meer Samen Beslissen te zien”, concluderen de onderzoekers.
“De campagne wordt herkend en gewaardeerd”, zegt Dianda Veldman, directeur-bestuurder van Patiëntenfederatie Nederland en campagnepartner van het eerste uur. “Maar er valt nog veel winst te behalen, vooral op lange termijn. We zien dat een campagne hierbij kan helpen. Mensen die de campagne gezien hebben, doen het toch net iets beter op het gewenste gedrag. Ze bereiden zich vaker voor en denken vaker na over wat belangrijk voor ze is. Beiden belangrijke voorwaarden voor het Samen Beslissen.”
‘In de praktijk valt het tegen’
Bij zorgverleners is het beeld anders. Zij geven weliswaar aan dat ze Samen Beslissen belangrijk vinden, maar blijken er in de praktijk nog niet meer mee te doen dan voor de campagne. “Naast aandacht is daarom het faciliteren en stimuleren van Samen Beslissen in de praktijk de belangrijke vervolgstap”, concluderen de onderzoekers.
“Nog net zo veel zorgverleners als voor de campagne zeggen samen te beslissen”, zegt Selma Tromp, neuroloog en bestuurslid bij de Federatie Medisch Specialisten, een van de campagnepartners. “We leggen de verschillende behandelopties met voors en tegens uit aan de patiënt en denken als professional dat wij daarmee al best vaak samen met de patiënt beslissen. Maar in de praktijk valt tegen hoe vaak we aan onze patiënten vragen wat zij belangrijk vinden in hun leven, en dit meenemen in de gezamenlijke besluitvorming. Dit moeten we vaker doen. Het samenbrengen van de kennis van de zorgverlener en de voorkeuren van de patiënt is een voorwaarde om samen te kunnen beslissen. En instrumenten, zoals de keuzekaarten en keuzekaarten in beeld op Thuisarts.nl, kunnen daarbij behulpzaam zijn.”
