Door Felice Olsman

Bestuursvoorzitter Edwin van der Meer van het BovenIJ vertelt: “Amsterdam-Noord is een ongelooflijk leuk, inspirerend en creatief stadsdeel waar van alles en nog wat gebeurt. Er heerst samenhang en de bewoners geven om elkaar. De Noordeling is anders dan de Amsterdammer van onder het IJ. Met een ‘dwarse saamhorigheid’ onderscheiden ze zich van het wat meer stadse deel van onder het IJ. Noord is bovendien een mooi afgebakend gebied en het snelst groeiende stadsdeel van Amsterdam, met over tien jaar naar verwachting zo’n 140.000 inwoners. In dit stadsdeel, met van oorsprong veel arbeiderswijken, heeft men het hart op de tong en een handen uit de mouwen-mentaliteit.” Dat spreekt Van der Meer erg aan.

Gezondheidsachterstanden

“Wel is het zo dat de sociaal economische status hier gemiddeld gezien wat lager ligt. Bij mensen met lagere taal- en gezondheidsvaardigheden zien we ook meer gezondheidsachterstanden”, vervolgt hij. BovenIJ is al langere tijd bezig met het verbinden van de zorgverlening met het welzijn van burgers. Mensen hebben niet altijd zorg nodig. Zij voelen zich soms ook niet gezond. Bijvoorbeeld als je in de schulden zit, geen werk hebt, je partner er vandoor is en er gedoe is met je kinderen. De eerste stap naar de huisarts is dan snel gezet. Maar, vaak kunnen deze mensen op een andere plek beter geholpen worden, bijvoorbeeld bij de schuldhulpverlening.

Zorg en welzijn verbinden

Als ziekenhuisbestuurder gelooft Van der Meer in de aanpak om zorg te verbinden met welzijn samen met de  burgers. Met o.a. bestuurder Will van Schendel van Doras, een grote welzijnsorganisatie, en  bestuurder Paulien van Hessen van huisartsenorganisatie SAG is in Noord de Krijtmolenalliantie opgericht om te gaan werken aan domeinoverstijgende zorg. Gaandeweg sloten steeds meer zorg- en welzijnsorganisaties, zoals vvy-instellingen en de ggz aan. “Omdat we in Amsterdam-Noord met een beperkte groep van zorg- en welzijnsprofessionals te maken hebben, blijft het kleinschalig. We weten elkaar en andere specialismen, zoals ouderengeneeskunde, goed te vinden.” Zo startten wij het programma Beter Samen in Noord Dit programma van de Krijtmolenalliantie zet in op vernieuwing, verbinding en integratie van zorg en welzijn in Amsterdam-Noord. En heeft als doel de gezondheid van burgers in Amsterdam-Noord te verbeteren en gezondheidsverschillen te verkleinen.

“Met het programma Beter Samen in Noord willen we samen met zorg- en welzijnspartners proberen om zorg en welzijn aan elkaar te verbinden. De huisartsen, de ggz, het sociaal domein, de gemeente Amsterdam en de zorgverzekeraar Zilveren Kruis zijn betrokken. We werken projectmatig met projecten die door de werkvloer en patiënten zijn ingebracht en die domeinoverstijgend zijn. Er zijn ook projecten waar het BovenIJ niet direct bij betrokken is, maar waarbij wel over de domeinen heen gewerkt wordt. Zoals het verminderen van huisuitzettingen. Ook op gebied van de geboortezorg werkt het ziekenhuis samen in het project Beter Zwanger in Noord waarbij naast het BovenIJ ook de kraamzorg, de eerstelijnsverloskundigen en de jeugdgezondheidszorg betrokken zijn.”

Zorg op de verkeerde plek voorkomen

Naast Beter Samen in Noord pakt BovenIJ meer projecten op met partners in de regio vanuit de dagelijkse praktijk. “Met behulp van data hebben we bijvoorbeeld gekeken naar de instroom van patiënten met niet-cardiale pijn op de borst”, aldus Van der Meer. “Deze groep patiënten bleek niet namelijk vaak op de spoedpost binnen te komen, maar ook vaker bij de huisarts. Samen met zorg- en welzijnsprofessionals analyseerden we de gegevens. Vaak bleek er bij deze patiënten naast niet-cardiale pijn op de borst, ook onderliggende problematiek te spelen. Na een proef waarbij ingezet werd op welzijn voor deze groep, verminderde de instroom op de spoedpost ”

BovenIJ werkt als algemeen ziekenhuis goed samen met de twee andere ziekenhuizen in de stad, het OLVG en het Amsterdam UMC. “Binnen het ROAZ over de acute zorg en binnen OncoNoVo+ op het gebied van de oncologische zorg geven wij samen invulling aan de juiste zorg op de juiste plek. Een mooi praktijkvoorbeeld is dat we op CVA-gebied een samenwerking tekenden met zowel het OLVG als  het Amsterdam UMC. We spraken op basis van kwaliteitsnormen af wie welk deel van de CVA-zorg het beste kan leveren. Hierdoor hopen we de  de doorstroom van patiënten binnen de ziekenhuizen te verbeteren en natuurlijk ook naar de vvt. Voor patiënten met heupfracturen hebben we zo ook afspraken gemaakt.”

Leer je omgeving kennen om actief bij te dragen aan gezondheid van burgers

“Daarnaast doen we samen met de ggz een project voor patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen. Bij de sociale maatschap is samen met de stichting HVO-Querido het grote aantal huisuitzettingen in Noord gereduceerd tot nog maar een enkele. Dus je ziet dat het verbinden van elkaars domeinen in de hele breedte burgers echt helpt! En de druk op de zorg vermindert door zorg te voorkomen. Mijn oproep is: verbind met elkaar. Ga bij elkaar in de keuken kijken, leer van elkaar, vind het wiel niet opnieuw uit want bijna alle wielen lopen al. In je ziekenhuis, in je omgeving en in je regio. Verbind regio’s met elkaar, zodat je van elkaar kunt leren.”

“Ik denk dat ziekenhuizen een goede rol kunnen spelen in de regio. Daarbij moet de focus niet zozeer liggen op het ziekenhuis zelf en ziekenhuizen onderling maar meer  op de verbinding met andere partijen. En natuurlijk samen met burgers die soms patiënt zijn. Dus: ken je regio, de mensen, de ondernemers en de andere zorg- en welzijnspartners. Maar ook het onderwijs, en dan vergeet ik vast nog iemand. En leer vooral van elkaar. Laat het eeuwige concurrentiemodel, waarbij je zelf pronkt met iets moois, los en laten we dat overnemen en overal gaan doen.”