Door Piet Penninga, Hanzehogeschool Groningen en Jan de Vries, Rijksuniversiteit Groningen
Op basis van een literatuurstudie en een aantal casestudies hebben we de overdracht van CVA-patiënten in drie regionale netwerken onderzocht. Uit dit onderzoek blijkt dat de toenemende complexiteit van de overdrachtssituatie gemakkelijk leidt tot een groter aantal fouten in de overdracht.
Deze toenemende complexiteit wordt enerzijds veroorzaakt door een stijgend aantal kwetsbare patiënten met complexe medische, soms ook psychosociale, problematiek. Het gevolg hiervan is dat steeds vaker meerdere medische, psychische en sociaal maatschappelijke disciplines betrokken zijn bij het zorgtraject.
Verschuiving zorgtaken
Daarnaast is er een toenemende druk op organisaties om de stijging van zorgkosten zo veel mogelijk te reduceren. Dit betekent, naast verkorting van de ligduur, een toenemende verschuiving van zorgtaken naar de eerste- en derdelijns zorgverlening. Deze complexiteitverhogende omstandigheden vragen meer inspanning van zorgorganisaties en zorgprofessionals om te komen tot een goede zorgoverdracht.
De essentie van een goede zorgoverdracht is dat bij de overgang tussen verschillende processen in de keten de juiste informatie tijdig en volledig wordt overgedragen. Voorwaarde hiervoor is dat er voldoende aansluiting en verbinding is tussen de betrokken organisaties. Dat is essentieel om het zorgtraject voor de patiënt op een verantwoorde en volwaardige manier voort te zetten.
Een nauwgezette aansluiting en verbinding tussen de betrokken organisaties kan worden gerealiseerd door drie randvoorwaardelijke activiteiten: het delen van (geprotocolleerde) informatie, ondersteund door ICT en gebaseerd op actief multidisciplinair partnerschap.
Vragenlijst
Om de complexiteit en de kwaliteit van een overdrachtssituatie te bepalen, is een vragenlijst ‘zorgoverdracht’ ontwikkeld. De vragenlijst is ontwikkeld, gevalideerd en toegepast in een bestaand regionaal CVA-netwerk. Hierbij zijn verschillende zorgprofessionals (medici, paramedici en verpleegkundigen) uit de eerste, tweede en derde lijn betrokken. De eerste resultaten en ervaringen met de vragenlijst zijn positief. De inhoudelijke bevindingen sluiten aan bij de hier geschetste uitgangspunten van ons onderzoek zoals ook gevisualiseerd in het raamwerk voor zorgoverdracht.
Vervolgonderzoek
De vragenlijst biedt duidelijke handvatten voor analyse en verbetering van de overdrachtssituatie in het onderzochte netwerk. Het vervolgonderzoek is gericht op het verfijnen van de vragenlijst. Daarnaast op het uitwerken van dit instrument voor verschillende typen zorgnetwerken. Daarbij krijgen zorgprofessionals de mogelijkheid om op een eenvoudige, systematische en discipline overstijgende wijze zelf de zorgoverdracht binnen hun netwerk te evalueren en zo nodig te verbeteren.
Download hier het artikel met meer details over het onderzoek, de achtergronden en het raamwerk voor zorgoverdracht. Zorgnetwerken, zorgorganisaties of professionals die vragen hebben over het onderzoek, de achtergronden, de vragenlijst of in het vervolg willen participeren kunnen contact op nemen met Piet Penninga, p.penninga@pl.hanze.nl.
