Patiëntportalen zouden de positie van de patiënt moeten versterken, maar bereiken vaak het omgekeerde. De oorzaak hiervan ligt in het ontwerp van de portalen, dat nauwelijks rekening houdt met kwetsbare groepen. Dat is één van de opmerkelijkste conclusies van het onderzoek dat Nicole Goedhart en haar collega’s uitvoerden.
Zorgprofessional als eindgebruiker
Het onderzoeksteam nam interviews en vragenlijsten af bij ontwerpers van de portalen, zorgprofessionals en beleidsmakers. Daar kwam uit naar voren dat de patiëntportalen veelal zijn gemaakt met zorgprofessionals in gedachte als eindgebruiker. En dus niet de patiënt.
Bevoorrechte positie
“Als er al patiënten bij betrokken zijn, dan zijn het mensen uit een kleine groep met een bevoorrechte positie”, licht Goedhart toe in een interview met Zorgvisie. “Die bijvoorbeeld al eens digitaal een klacht hebben ingediend of in een klankbordgroep zitten.”
Aan kwetsbare groepen wordt nauwelijks gedacht tijdens het ontwerpproces. Een kwalijke zaak, vindt de onderzoeker. Ze wijst erop dat Nederlanders met een lage sociaal-economische status korter leven en meer gezondheidsproblemen hebben.
Persoonlijke gezondheidsomgeving
Door de oprukkende digitalisering in de zorg hebben juist de groepen die de zorg het meest nodig hebben er het minst toegang toe. Dat geldt niet alleen voor patiëntportalen van ziekenhuizen, maar voor e-health in het algemeen. Voor de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO’s) geldt volgens Goedhart hetzelfde.
Bewustzijn
Het tij valt volgens haar alleen te keren met meer maatschappelijk bewustzijn en als ontwikkelaars en bestuurders meer doen om het probleem op te lossen. Goedhart: “In het algemeen moet er meer ingezet worden op inclusief design.”
