Hoe geeft u een dashboard met kwaliteitsindicatoren zo vorm dat gebruikers inzicht krijgen in de geleverde kwaliteit van zorg en het verbeterpotentieel? En hoe kunnen visualisaties als zoals infographics en grafieken bijdragen aan het begrijpen en vertalen naar eventuele (verbeter)acties op strategisch niveau?
Als onderdeel van het NFU-programma Sturen op Kwaliteit is onderzoek gedaan naar de visuele weergave van dashboards voor kwaliteitsinformatie. De uitkomst: volop concrete tips en aanwijzingen om uw dashboard tot een waardevol stuurinstrument te maken. Anne Marie Weggelaar, een van de onderzoekers, geeft tips.
1. Beperk het aantal indicatoren
Beperk de hoeveelheid informatie. Vijf tot tien indicatoren is het maximale dat we tegelijkertijd kunnen verwerken. De meest belangrijke informatie moet getoond worden op een enkel scherm. Hierdoor is informatie in zijn geheel te monitoren en krijgt de gebruiker onmiddellijk inzicht.
2. Geef context
Als de gebruikers van het dashboard de getoonde scores en omschrijvingen van de indicatoren niet goed begrijpen, zullen ze de informatie niet gebruiken. Tekstuele uitleg en leeswijzers helpen gebruikers om de informatie in visuele weergaven goed te lezen en te interpreteren. Informatieknoppen, legenda’s en doorklikmogelijkheden naar toelichtende informatie dragen bij aan het begrijpen van de informatie en aan de ervaren betrouwbaarheid.
3. Toon een duidelijk kruimelpad
Gebruikers willen duidelijk kunnen zien welke filters zijn aangezet, zodat ze weten naar welke informatie ze kijken. Met een duidelijk kruimelpad kunnen ze snel navigeren en filters aanpassen.
4. Laat gebruikers zelf targets instellen
Uit het onderzoek kwam duidelijk naar voren dat gebruikers veel waarde hechten aan de mogelijkheid om zelf een streefwaarde of target aan te geven. Ze willen hun resultaten ten opzichte van deze target evalueren, omdat dit hen meer aanzet tot actie dan het benchmarken van hun resultaten ten opzichte van een externe norm.
5. Bouw tijdige waarschuwingen in
Gebruikers gaven in het onderzoek aan dat ze tijdig gewaarschuwd willen worden over stijgingen en dalingen op een bepaalde indicator. Ze hechten meer waarde aan een alarmsignaal dat stijgen of dalen van een waarde toont dan aan een alarmsignaal dat pas verschijnt als een indicator al onder een bepaalde streefwaarde of norm gezakt is.
6. Houd het rustig
Kleuren en symbolen zijn een effectief middel om de aandacht van de gebruiker te vestigen op die informatie die aandacht behoeft. Ga er echter wel spaarzaam mee om. In een overdaad en kleuren en symbolen valt de informatie die belangrijk is niet meer op en gaat de rust verloren. Een rustig en overzichtelijk dashboard is aantrekkelijker voor de gebruiker, zo blijkt uit het onderzoek.
7. Toon de voortgang van verbeterinitiatieven
Veel dashboards beperken zich tot output-indicatoren. Uit het onderzoek blijkt dat er vaak behoefte is aan een visuele weergave van trends en verbeterinitiatieven, omdat dan kortcyclisch bijgestuurd kan worden. Een dashboard moet de gebruiker in staat stellen om vooruit te kijken op basis van geëxtrapoleerde data. Ook grafieken waarbij huidige prestaties afgezet worden tegen normen of interne doelen helpen om vast te stellen of en zo ja welke acties nodig zijn.
8. Gebruik staafdiagrammen
Vaak vermijden we staafdiagrammen omdat ze zo gewoontjes zijn, maar dit is juist de reden om ze wél te gebruiken. Horizontaal heeft de voorkeur als de labels van de staven lang zijn of als er veel staven zijn. Kolommen sluiten het meest aan bij de intuïtie van mensen en blijken het makkelijkst te begrijpen. Gebruik geen kleuren als die niet nodig zijn om onderscheid te maken. Dat leidt alleen maaraf.
9. Beperk het aantal snelheidsmeters
De meeste managementdashboards vergelijken een resultaat met een doelstelling of budget. Een snelheidsmeter is een gangbare manier om dit te visualiseren, maar die heeft een aantal nadelen. Ze geven bijvoorbeeld vaak niet meer weer dan één enkele waarde en nemen door de ronde vorm veel ruimte in beslag
1o. Kies slimme symbolen
Gebruik een duimpje of vinkje als een target is behaald in plaats van een ster. De ster doet denken aan een favorietenlijst. Signaleer een resultaat dat lager is dan het afgesproken target niet alleen met een signaalkleur maar ook via een icoon met een alarmbel. Dit maakt ook mensen die kleurenblind zijn attent op de afwijking.
Naar de complete handleiding voor het maken van duidelijke dashboards
