Ondanks dat het Centrum voor Integrale Huisartsenzorg in Nijmegen (CIHN) al vijf jaar veel aandacht besteedt aan persoonsgericht werken, lukte het toch niet voldoende om mensen echt mee te laten beslissen. Ze probeerden het met de monitor persoonsgerichte zorg.
De monitor van Vilans, kenniscentrum voor langdurige zorg, is ontwikkeld in vier proeftuinen. Patiënten, verwanten en zorgverleners kregen de vraag wat zij belangrijk vinden in de zorg en ondersteuning. Zij gaven vijf thema’s aan:
• De zorgverlener geeft duidelijke informatie over de ziekte en de mogelijke zorg en ondersteuning.
• De zorgverlener toont respect en begrip voor de besluiten van de cliënt en sluit daarop aan.
• De cliënt bepaalt zoveel mogelijk zelf, ook als dat iets anders is dan wat de zorgverlener zou doen.
• De zorgverlener heeft niet alleen aandacht voor de aandoening, beperking of ziekte, maar voor de persoon als geheel: hij kijkt levensbreed.
• De zorgverlener is professioneel zodat de cliënt kan vertrouwen op zijn advies of oordeel.
De monitor wordt afgenomen bij zorgverleners, patiënten en naasten. Ieder beantwoordt open vragen bij de vijf thema’s zoals: hoe ervaar je dit, wat gaat goed en wat kan er beter?
Aandacht
CIHN deed een pilot met de monitor bij twee zorgverleners, zes patiënten en vier naasten. Ook al was de testgroep klein, de monitor leverde al genoeg op voor Jan van Herpen, huisarts bij een groepspraktijk in Druten die is aangesloten bij zorggroep OCE. “Patiënten blijken heel ander dingen belangrijk te vinden dan zorgverleners. Wij willen de zorg verbeteren door trainingen en betere instrumenten, maar patiënten hebben vooral behoefte aan aandacht en persoonlijk contact. Zij willen bijvoorbeeld dat de huisarts vaker langskomt.”
Een ander voorbeeld dat Van Herpen aan het denken heeft gezet: “Ik had de neiging om de opmerkingen van patiënten als kritiek te zien. Ik kreeg bijvoorbeeld te horen dat mijn spreekuur vaak uitloopt. Mijn reactie: dat hoort nou eenmaal bij mij en ik kan dat moeilijk veranderen. Maar de begeleider van Vilans gaf aan dat mensen misschien iets heel anders met hun opmerking willen zeggen. Bijvoorbeeld dat ze voldoende tijd en oprechte aandacht willen.”
Doorvragen
Beide situaties wijzen Van Herpen op het belang van doorvragen. Van Herpen: “Je kunt eerst kijken welke behoefte achter de wens van de patiënt schuilt. Door wat vaker te vragen wat iemand nodig heeft en wat hij of zij van ons verwacht. De reflex waarin wij schieten hoeft niet altijd de oplossing te zijn.”
Van Herpen probeert sindsdien iedere dag minimaal één patiënt op een andere wijze te benaderen. “Ik vraag vaker wat mensen gelukkig maakt en waar ze blij van worden. Ik deel mijn kennis, maar laat de keuzes meer bij de patiënt. Ook als dat niet direct mijn keuzes zijn.”
CIHN gaat de monitor dit jaar nog bij meer huisartsenpraktijken inzetten. Uiteindelijk doel van deze en andere vormen van begeleiding is om de kwaliteit van leven van patiënten te verbeteren en het werkplezier van de zorgverleners te vergroten.
Monitor
De monitor bestaat uit vijf stappen:
• Praktijk selecteert 10 patiënten, 10 familieleden van patiënten en 10 zorgverleners
• Vilans voert de 30 gesprekken en verwerkt de gegevens digitaal
• Vilans analyseert deze gegevens en verwerkt deze tot een adviesrapport
• Vilans houdt een gesprek met een aantal medewerkers van de betreffende organisatie en bespreekt wat de resultaten voor hen beteken en wat ze ermee kunnen.
• Waar gewenst start een vervolggesprek.
Bron: Vilans
