Hoe ga je als ziekenhuis om met een betrekkelijk nieuwe ziekte als covid-19? Om deze vraag te beantwoorden, hebben zorgprofessionals uit de zeven Santeon-ziekenhuizen besloten de handen ineen te slaan. Een groep van 25 specialisten en verpleegkundigen vergelijkt en analyseert resultaten en data met als doel het continu verbeteren van de zorg en het ontwikkelen van een gezamenlijke zorgstandaard voor coronazorg. De Santeon-ziekenhuizen verwachten na de zomer de eerste resultaten te kunnen delen.
Ziekteverloop in kaart
Het multidisciplinaire team van zorgprofessionals brengt het ziekteverloop van covid-19 in kaart aan de hand van zes thema’s: diagnostiek, specifiek de toegevoegde waarde van de CT-scan; voorspellen van ernstig beloop IC-patiënt via predictiemodel en machine learning; verpleegkundige zorg (bijvoorbeeld fysieke en mentale belasting personeel); inzicht in de belangrijkste complicaties die patiënten ondervinden; nazorg van patiënten ontslagen uit het ziekenhuis & PROMs; en optimale voorbereiding voor een tweede coronagolf.
De Santeon-ziekenhuizen hebben veel ervaring opgedaan met coronazorg. Relatief veel mensen met corona belandden de afgelopen maanden in één van de Santeon-ziekenhuizen; namelijk 1 op de 5. Omdat de uitbraak van het virus piekte in het zuiden van het land, werden het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven en het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen dit voorjaar overspoeld met patiënten. Al snel zaten vervolgens ook het OLVG in Amsterdam en Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam in het epicentrum.
Covid-19-zorgstandaard
Zoals met alle andere zorgstandaarden ontwikkelen de Santeon-ziekenhuizen de covid-19-zorgstandaard vanuit de principes van waardegedreven zorg. Zij gaan uit van twee vragen: hoe kun je de zorg zo inrichten dat de patiënt de meest optimale zorg krijgt, en hoe doe je dat als ziekenhuis zo efficiënt mogelijk en tegen zo laag mogelijke kosten? Daarbij zullen ook de inzichten uit meer dan 70 wetenschappelijke corona-onderzoeken, waarin Santeon-ziekenhuizen participeren, bijdragen.
Patiëntparticipatie
Santeon is vanzelfsprekend ook bezig om vorm te geven aan patiëntparticipatie in de zorgstandaard voor corona. “We praten hierover met de Patiëntenfederatie”, zegt Roald van Leeuwen, programmamanager value based healthcare (VBHC) bij Santeon, “En we vragen aan coronapatiënten in het ziekenhuis of ze willen meewerken aan het verbetertraject.”
Best mogelijke zorg
Het belangrijkste aan het ontwikkelen van een zorgtraject voor corona is dat patiënten de best mogelijke zorg krijgen, zegt Kees Brinkman, internist-infectioloog bij het OLVG in Amsterdam. “Sommige Santeon-ziekenhuizen zijn heel goed in de behandeling van mensen op de IC, andere zijn juist sterk in de nabehandeling. Daarom hebben we de koppen bij elkaar gestoken om te bepalen: wat is voor de patiënt de beste behandeling?”
Volgens Brinkman moet het niet gaan om de vraag wat voor een ziekenhuis handig is rond bijvoorbeeld inzet van personeel, en welke behandeling zo min mogelijk kost. Stel dat er intensieve zorg nodig is of dure onderzoeken zoals MRI-scans of hartonderzoeken, die vervolgens leiden tot betere zorg aan covid-patiënten? Dan moet dat gewoon gebeuren. “Als aan het eind van het traject blijkt dat een dure behandeling leidt tot betere zorg voor de patiënt, dan moeten we die behandeling kiezen.”
Wie het heeft over kosten in de zorg, kan niet om de zorgverzekeraars heen. Brinkman: “Uiteraard moeten we praten met de zorgverzekeraars over vergoeding van dure behandelingen. Ik verwacht dat zorgverzekeraars dit zullen vergoeden als we vanuit Santeon kunnen aantonen dat een duurdere behandeling leidt tot betere zorg voor de patiënt.”
Speculaties
De zorg voor patiënten met corona is nieuw en intensief, over het ziekteverloop is nog veel onbekend. De afgelopen maanden is er wel veel over gespeculeerd. “Er wordt beweerd dat coronapatiënten misschien wel de rest van hun leven last zullen hebben van hun longen, maar dat weten we helemaal nog niet”, zegt Brinkman. Hij heeft moeite met de stelligheid van sommige uitspraken over het ziekteverloop. Op basis van zijn ervaring met infectieziekten spreekt hij wel alvast de verwachting uit dat corona zich niet zal ontwikkelen tot een chronische ziekte.
Brinkman is van huis uit behandelaar van mensen met hiv, dat AIDS veroorzaakt. Hij houdt zich met hiv bezig sinds de uitbraak van het virus in Nederland in de jaren ‘80. “We zijn alleen zo ver gekomen met hiv omdat patiënten gingen meedenken en meepraten over de behandeling.” Om die reden is hij een groot voorstander van het betrekken van patiënten bij hun behandeling.
Patiëntenvereniging
Op Twitter roept Brinkman al enige tijd voormalige coronapatiënten op om zich te organiseren, zodat hun stem wordt gehoord.
Brinkman juicht het toe dat er momenteel druk gewerkt wordt aan de oprichting van een patiëntenvereniging voor mensen met corona. En, stelt Brinkman, juist bij het opstellen van een waardegedreven zorgpad binnen Santeon is de input van deze groep patiënten erg belangrijk.
Huisartsen en fysiotherapeuten
Bij het ontwikkelen van de zorgstandaard voor coronazorg richten de Santeon-zorgverleners zich in eerste instantie op patiënten die opgenomen worden in het ziekenhuizen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de standaard voor de hele zorgketen gaat gelden, dus ook voor huisartsen en fysiotherapeuten die met coronapatiënten te maken hebben in het (na)zorgtraject.
Een coronatraject begint al bij de vraag: moet de patiënt naar het ziekenhuis? Of kan hij ook thuis worden behandeld, met hulp van de huisarts? Wat is voor de individuele patiënt de juiste zorg op de juiste plek? “Iedereen stelt zichzelf dit soort vragen, nu de acute fase voorbij is”, zegt programmamanager Roald van Leeuwen.
Er is inmiddels contact tussen Santeon en huisartsen. Het zal mogelijk niet meevallen om zorgverleners uit de eerste lijn te betrekken bij de zorgstandaard. “Huisartsen en fysiotherapeuten zijn versnipperd, en de mate van versnippering verschilt ook nog per regio”, aldus Van Leeuwen.
