Dit artikel maakt deel uit van de special over safety-II van KIZ. Naar de overzichtspagina
Programmamanager Simone Schellekens: “We zijn verheugd dat VWS 4 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld voor de komende drie jaar om dit gedachtegoed een impuls te geven. We hebben inmiddels een programmacommissie van deskundigen samengesteld om kansrijke projecten te selecteren. Naar verwachting komt de subsidieoproep 1 april 2020 online. We zien uit naar de eerste subsidieaanvragen.” Het is de bedoeling dat ingediende projectideeën voor de zomer van 2020 worden beoordeeld.
Het programma bestaat uit twee projectrondes van ongeveer één jaar, met een tussentijdse evaluatie. Het is onderdeel van het overkoepelende programma Tijd voor verbinding. Hierin spreken de zorgkoepels de ambitie uit om potentieel vermijdbare schade en sterfte verder te laten dalen.
Geen vervanging
Voorzitter van de ZonMw-programmacommissie voor Safety-II en veiligheidsergonomie is Loes Pijnenborg. Ze is zelf werkzaam als manager kwaliteit in een ziekenhuis en al vele jaren betrokken bij het verbeteren van kwaliteit en veiligheid in eerste en tweede lijn.
Pijnenborg: “Safety II is geen vervanging van Safety I, waarin vooral werd geleerd van fouten, maar een waardevolle en noodzakelijke aanvulling. Wat mij aanspreekt in het programma is dat het uitgaat van vertrouwen in zorgverleners, van de goede intenties die de basis vormen voor het feit dat dagelijks een veilige situatie wordt gecreëerd.”
Open cultuur
“Safety II gaat ervan uit dat intrinsieke motivatie bij het betreffende team ligt en dat er van daaruit intensief wordt samengewerkt met patiënten(vertegenwoordigers). Het programma stimuleert om met elkaar na te denken over wat kenmerken zijn van een open cultuur die bijdraagt aan veiligheid. Hoe bepaal je waar behoeftes liggen van medewerkers op het gebied van psychologische veiligheid en leren? Hoe stimuleren we een lerende cultuur, regie bij medewerkers, het bewustzijn over de relatie van het eigen handelen met andere onderdelen in het systeem en het kunnen maken van lastige afwegingen? Welke methoden zijn daarvoor kansrijk? Allemaal vragen waar we razend nieuwsgierig naar zijn en waarvan we hopen dat hier door de verschillende projecten antwoorden op worden gevonden de komende jaren.”
Breed begrip
Safety II is een breed begrip. ZonMw heeft daarom in vervolg op de programmatekst een kennissynthese laten opstellen door Haske van Veenendaal, onderzoeker en adviseur in de gezondheidszorg, om tot verdieping te komen. Dit document is tot stand gekomen door bestudering van literatuur, gesprekken met experts, een gezamenlijke expertbijeenkomst en feedback vanuit de ZonMw-programmacommissie Safety II en veiligheidsergonomie. Een publiekssamenvatting van deze kennissynthese wordt toegevoegd aan de subsidieoproep.
