Wie een ‘gewone’ organisatie runt met klanten, blijft in leven als hij zijn omzet weet te behouden of uit te breiden. Wie een ziekenhuis runt, overleefde tot voor kort doordat hij bleef doen wat hij altijd al deed. Die tijd is voorbij. Bestuurlijke keuzes hebben macro-economische implicaties. Niet ondernemen en niet kiezen is een ongepaste luxe.
Noodzakelijke keuzes
De angst om veranderingen door te voeren, hindert onder andere substitutie naar de eerste lijn en de verschuiving van chronische en planbare zorg naar gespecialiseerde centra. Deze transities zijn noodzakelijke keuzes om het zorgsysteem overeind te houden. Een ‘nee’ door ziekenhuisbestuurders doet dus pijn in Den Haag.
Om keuzes af te dwingen, zetten zorgverzekeraars volumenormen in als instrument om kwaliteit te borgen. Een logische consequentie is dat het zorgaanbod in kleinere ziekenhuizen verschraalt, terwijl deze ziekenhuizen tegelijkertijd een ‘voorportaal’ vormen voor topklinische centra ten behoeve van de patiëntvolumes daar. Parallel verschuift zorg naar de eerste lijn. Verkrampt die bewegingen tegenhouden is zinloos. Samen aan de slag is de enige oplossing.
Meedenken en meedoen
De bal ligt natuurlijk niet alleen bij de ziekenhuisbestuurder, maar ook bij medisch specialisten en zorgverzekeraars. Specialisten en hun vakgroepen moeten vaker regio-overstijgend samenwerken. Dat voorkomt te kleine vakgroepen met ‘supergeneralisten’ waar langzamerhand de productie opdroogt vanwege die volumenormen. Bestuurders klagen over het verlies van dekking van hun kostenstructuur. Verzekeraars willen te veel strijd voorkomen om een verlies aan verzekerden te beperken. Stop deze impasse en neem de verantwoordelijkheid om belastinggeld netjes te herverdelen.
Ziekenhuisbestuurders moeten meedenken en meedoen. Werk samen met zorgverzekeraars en bouw integrale business cases die de derde, tweede en eerste lijn overstijgen. Zet zinvolle e-health in, betrek enthousiaste patiënten en ga moedig voorwaarts.
Menno Visser is directeur Innovatie & Ontwikkeling van InoCare en naast zorgondernemer ook strategisch adviseur van zorgbestuurders.
