Wat enorm aanspreekt in VBHC is consequent het perspectief van én door de patiënt als uitgangspunt en als uitkomstmaat nemen. Het lichtend voorbeeld is de Martinikliniek die de doelgroep mannen met prostaatkanker gevraagd heeft wat zij het belangrijkst vinden. Punt 1 blijft de essentiële vraag of de kanker verwijderd is. Dat is voor niemand en geen enkele behandeling nieuw. De eye-opener was dat de patiënten vervolgens het belangrijkst vonden dat zij niet incontinent en niet impotent zouden worden. Dit zien te voorkomen, is nu gouden standaard. Doordat dit zo’n essentieel onderdeel is van deze VBHC heeft het een disciplinerende werking. De patiënt als begin en eindpunt.
Naadloos
VBHC sluit daarmee naadloos aan op de eed van Hippocrates. In de recente vertaling van de KNMG staat de patiëntwaarde buiten kijf. De dokters stellen het belang van de patiënt voorop, eerbiedigen diens opvattingen, luisteren en lichten de patiënt goed in. Dit is maar een deel van de eed. Ook wordt beloofd dat de gezondheid bevorderd wordt. Bij mensen die ziek zijn, maar ook bij mensen die nog gezond zijn. Deze preventieve patiëntwaarde wordt door VBHC en andere systemen nog nauwelijks meegenomen.
Een toenemend aantal dokters geeft publiekelijk signalen af over de planetaire preventie: over gezondheidsschade veroorzaakt door het milieu en over wat de zorg zelf veroorzaakt aan CO2 uitstoot en dus indirect ook aan gezondheidsschade .
Groene OK
Peter Blankenstijn, nefroloog in het UMCU, initiatiefnemer van de ‘groene nefrologie’ ijvert er samen met de Europese vereniging van nefrologen (ERA-EDTA) voor om de schadelijke impact op het milieu van onder andere nierdialysebehandeling te reduceren.
Een aantal OK’s, waaronder die van het het LUMC en het Radboudumc kiezen voor ‘de groene OK’. Op diverse plekken in het land wordt er gewerkt aan de groene farmacie en afdelingen radiologie bedenken innovaties om contrastvloeistof niet meer in het oppervlaktewater terecht te laten komen.
Er is sprake van een enorme ‘value waste’ die bij een groene aanpak miljoenen kosten kan besparen. In de UK is dat aangetoond bij een groen herontwerp van het zorgpad Dialyse. Geschat wordt dat de curatieve zorg zelf minstens 5 procent bijdraagt aan de CO2 uitstoot. Miljoenen kunnen worden bespaard als de zorg door een groene bril bekeken gaat worden.
Ecologische keten
VBHC heeft expliciet aandacht voor de verhouding van de patiëntwaarde met de kostencomponent. Kan er voor dezelfde euro meer waarde gecreëerd worden? Of kan het ook voor minder geld beter?
Deze goede vragen zijn relevant en met onder andere Lean worden de processen zo georganiseerd dat ze efficiënter worden en de kostprijs daalt. Maar hoe worden deze kosten bepaald c.q. wat wordt er meegerekend? En op welke termijn bezien; de korte of ook de lange?
Gaat het daarbij om de kosten van de schakel of van de hele ecologische keten? Vanuit de circulaire economie zou het concept van Total Cost of Ownership (TCO) hier dienst kunnen doen. Hoe dan ook is van belang om de kosten van ‘cradle to cradle’ toe te rekenen. Disruptief en innovatief.
Van Waste naar Waarde
Kortom: ik roep volgens van VBHC en andere methoden in de zorg op ; incorporeer sustainability in de integraliteit van uw kwaliteitsconcept. Neem een voorbeeld aan de UK, waar sustainability als de zevende dimensie van kwaliteit is toegevoegd. Professionals: vergroen de zorgpaden en maak ze circulair en calculeer de totale kosten in de keten. Omarm Sustainable Health Care en surf mee op de groene golf.
Cathy van Beek, leading Sustainable Health Care
