De onderzoekers, die werkzaam zijn op de afdeling Value-Based Healthcare van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein, vonden meerdere succesfactoren om met uitkomstmetingen een beter resultaat te halen. Zo moeten zorgprofessionals én managers betrokken zijn bij de kwaliteitsverbetering, data van goede kwaliteit zijn en zijn regelmatige rapportages, benchmark en feedback belangrijk.
Methoden voor kwaliteitsverbetering
In de 21 studies zijn verschillende methoden voor verbetering van de kwaliteit gebruikt. De meest gehanteerde methode is benchmarking met een jaarlijkse rapportage van zorguitkomsten en een vergelijking van de data van verschillende ziekenhuizen.
Bij vijf projecten zijn ICT-applicaties geïmplementeerd met als doel om het zelfbewustzijn van patiënten te versterken en artsen te ondersteunen in de zorg. De projecten verbonden administratieve informatie aan klinische resultaten en maakten gebruik van reminder functies.
Drie projecten maakten gebruik van de doorbraakmethode (Breakthrough Collaborative Model, BMC). Deze methode bestaat uit kortdurende cycli, waarin zorgteams in meerdere lokale instellingen of organisaties werken aan een specifieke kwaliteitsverbetering. Afgevaardden wonen leersessies bij waarin de resultaten van het project worden gepresenteerd en bediscussieerd. De uitkomsten van deze sessies dienen als leidraad voor de kwaliteitsverbetering.
Eveneens drie projecten hanteerden het Chronic Care model (CCM) waarbij vooral ondersteuning van het zelfmanagement en besluitvorming belangrijk zijn bij een verandering van de organisatie in de chronische zorg. Deze methode maakt veel gebruik van praktische hulpmiddelen zoals audits en feedback en het sturen van herinnerings- of waarschuwingsboodschappen aan patiënten en artsen.
Verder maakten kwaliteitsprojecten gebruik van Plan-Do-Check-Act-cycli en Learning and leadership-collaborative (LLC)
Succesfactoren
Met behulp van uitkomstmetingen zijn diverse kwaliteitsverbeteringen bereikt, zoals een beter functionerend team, implementatie van klinische richtlijnen, invoering van alertsystemen voor artsen en de ontwikkeling van systemen voor beslisondersteuning. De meeste verbeteringen bleken trends, in acht studies zorgde het kwaliteitsproject voor een statistisch significante verbetering van de zorguitkomsten.
Zipfel en Kampstra signaleren een aantal succesfactoren voor kwaliteitsverbetering met gebruik van zorguitkomsten.
- beschikbaarheid van een dataregister van hoge kwaliteit
- interventie die te verbinden is aan uitkomsten
- regelmatige rapportage van uitkomsten en feedback
- audits uitvoeren
- invloed van betrokken zorgpersoneel op het proces
- engagement van zowel zorgprofessionals, (klinische) managers en de centrale administratie
- patiëntbetrokkenheid
- communicatie
- leiderschap
De inzet van een kwaliteitsfunctionaris draagt niet duidelijk bij aan het succes van de kwaliteitsverbetering. Wel kan zijn of haar inzet de implementatie van een verbetertraject versnellen.
Lange termijn
Systematisch gebruik van zorguitkomsten kan de zorg ook op lange termijn verbeteren, schrijven de onderzoekers. Ze noemen het opvallend dat in geen van de studies PROMs gebruikt zijn om kwaliteitsverbetering te evalueren. Ook worden inzichten in kosten en eventuele besparingen nog niet systematisch meegenomen. ICT-applicaties zijn nodig om te zorgen dat er valide informatie beschikbaar komt en real-time feedback geleverd kan worden over de kwaliteit en/of processen.
