Directeur Marlon van Dijk van Sinzer presenteerde de mBC’s in Utrecht tijdens het symposium Samen naar beter vanStichting Optimale Ondersteuning bij Kanker (OOK).
In de mBC’s worden de maatschappelijke kosten en baten van interventies of programma’s vanuit verschillende stakeholderperspectieven in kaart gebracht en doorgerekend. Sinzer deed dat in 2018 voor Zinsgerichte Groepstherapie (ZGT), Mindfulnessbased Cognitieve Gedragstherapie (MBCT), allebei gericht op het verminderen van angstige en depressieve gevoelens. Daarnaast voor OnTrack voor het verminderen van vermoeidheid en bijwerkingen.
Bewezen waarde voor patiënt
“De opbrengst, of het maatschappelijk rendement, definiëren wij als beleefde waarde voor de patiënt én door middel van kostenbesparingen voor zorgverzekeraars, werkgevers, particulieren of de overheid”, aldus bedrijfseconome Van Dijk.
De beleefde waarde voor de patiënt heeft zich bij alle drie de interventies bewezen. ZGT en MBCT leren mensen op een gestructureerde manier negatieve gedachtepatronen te herkennen en los te laten. Daardoor ontwikkelen zij handvatten om beter met angstige of depressieve gevoelens om te gaan. Naast de bewezen effecten verwachten experts ook positieve effecten op het gebied van slaapstoornissen, moraal en positieve gezondheid.
OnTrack, een beweegprogramma onder begeleiding van een fysiotherapeut dat wordt ingezet bij borstkankerpatiënten die postoperatief een chemokuur ondergaan, is bewezen effectief in het verminderen van vermoeidheid en bijwerkingen. Dat heeft gevolgen voor sociaal en cognitief functioneren, waardoor mensen weer eerder en voor meer uren aan het werk gaan. Daarnaast worden de partner of andere naasten van de (ex)patiënt ontlast.
Kostenbesparingen
Het financiële plaatje is lastiger. Van Dijk: “Een van de problemen is dat de kosten vaak bij de ene partij liggen en de baten bij een andere. De totale kosten van de drie interventies zijn vrij gemakkelijk te bepalen. Die zijn een kwestie van arbeidskosten, ontwikkelkosten, materiaalkosten, huur, etc. onder elkaar zetten. Zo kom je op 288 euro per persoon voor ZGT en op 299 euro (in groepsvorm) of 331 euro (online) voor MBCT. OnTrack kost 757 euro per deelnemer. Vervolgens zijn we per stakeholder de potentiële kostenbesparingen gaan becijferen.”
Ze geeft daarbij de disclaimer dat niet alle cijfers wetenschappelijk bewezen zijn. Soms moesten de onderzoekers aannames doen, ‘educated guesses door de expertgroep’ noemen zij dat.
Omdat niet altijd dezelfde gegevens beschikbaar waren, heeft Sinzer per interventie verschillende berekeningen en methodes toegepast. “Bij ZGT en MBCT keken we bijvoorbeeld naar maatschappelijke effecten als zorggebruik volgens de Zw en Wmo, maar ook naar arbeidsverzuim en productiviteit of uitkeringen.”
Werkgever
De kosten werden afgezet tegen de kosten bij ‘care as usual’ (CAU) of ‘treatment as usual’ (TAU). De besparingen per jaar lopen per deelnemer nogal uiteen. Bij MBCT kan die liggen tussen de 777 euro en 4.576 euro, met een gemiddelde van 2.676 euro. Bij ZGT kan er sprake zijn van negatieve besparingen (-2380 euro) tot een positief saldo van 1350 euro. Het gemiddelde is 812 euro.
Bij OnTrack is de berekening gedaan op een cohort van 2.500 borstkankerpatiënten per jaar, waarbij de totale baten 4,3 miljoen euro zijn: gemiddeld 967 euro per patiënt. De baten komen vooral ten goede aan de werkgever, zo laat de rapportage zien. Bijna de helft daarvan is toe te schrijven aan toename in productieve uren. Sinzer concludeert dat iedere geïnvesteerde euro in OnTrack kan leiden tot een maatschappelijk rendement van 2,06 euro.
Grote stappen
Vervolgens maakt Sinzer grote stappen. “Als je bovenstaande cijfers legt op de hoeveelheid mensen die baat hebben bij de interventies, kun je berekenen wat dat de maatschappij tussen 2018 en 2030 zal opleveren. Dat zal bij OnTrack 30 miljoen zijn, bij ZGT 310 miljoen en bij MBCT maar liefst 808 miljoen euro, gezamenlijk een bedrag van meer dan een miljard euro.
Lees ook:
Gezondheidsbeleving meten met zes vragen
Verschenen bij BSL
Behandelprotocol zingevingsgerichte groepstherapie voor mensen met kanker
